โรคประสาทหัวใจอ่อน

โรคแพนิค Panic Disorder (โรคประสาทหัวใจอ่อน)

โรคแพนิค คือ ความกลัวหรือความตระหนกตกใจที่เกิดขึ้นอย่างทันทีเหมือนจู่โจม เป็นลักษณะสำคัญของโรคทางจิตเวชโรคหนึ่ง คือ โรคแพนิค ซึ่งมีอาการทางกายที่รุนแรงเกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ภายใน 3-10 นาที เกิดขึ้นเป็นพักๆ อาจนานถึงครึ่งชั่วโมงโดยเกิดขึ้นร่วมกันความหวาดกลัว อาการต่างๆ ที่พบได้ มีดังนี้

1) อาการที่เกิดขึ้นแบบจู่โจม (แพนิค) มักเกิดขึ้นโดยไม่เลือกเวลาและสถานที่ จึงยากที่จะทำนายได้ ทำให้บางรายเกิดความหวาดกลัวและพยายามหลีกเลี่ยงสถานการณ์หรือกิจกรรมนั้นๆที่เคยมีแพนิคเกิดขึ้น

2) อาการแพนิคสงบลง ผู้ป่วยมักตกอยู่ในสภาพหวาดหวั่น วิตกกังวลว่าจะเกิดอาการขึ้นมาอีก ไม่อาจรู้ว่าเมื่อไหร่และที่ใด ยิ่งมีความหวาดหวั่นและวิตกกังวลมากเท่าใด ก็ดูเหมือนว่าจะเกิดอาการจู่โจมมากขึ้นเท่านั้น ผู้ป่วยได้ตกอยู่ในวงเวียนของการเกิดอาการ ดังนี้

ใจเต้นเร็ว ลั่นเหมือนตีกลอง
: เหงื่อแตก
เจ็บบริเวณหน้าอก
: อ่อนเพลีย
หายใจติดขัด หายใจไม่อิ่ม
: คลื่นไส้หรือปั่นป่วนในท้อง
รู้สึกมึนงง โคลงเคลง เป็นลม
: ความรู้สึกเหมือนตกอยู่ในความฝัน มีการรับรู้บิดเบือนไป
รู้สึกชา หรือซ่าตามปลายเท้า
: ความกลัวอย่างท่วมท้น ร่วมกับความรู้สึกสังหรณ์ว่ามีบางอย่างที่น่ากลัวกำลังเกิดขึ้นกับตัวเองและเป็นสิ่งที่ควบคุมไม่ได้ กลัวว่าจะตาย
ตัวร้อนวูบวาบ หรือตัวสั่น
: ควบคุมตัวเองไม่ได้เหมือนจะเป็นบ้า หรือแสดงบางอย่างที่น่าอายออกไป

โรคแพนิค สามารถแบ่งออกได้เป็น 6 ระยะ จากเริ่มต้นไปรุนแรงสุดๆ ดังนี้

1) ระยะเกิดอาการแพนิค

2) ระยะกังวลเกี่ยวกับอาการแพนิค หลังจากเกิดอาการ กลัวจะเกิดซ้ำ ไม่รู้จะเกิดที่ไหน ตอนไหน

3) กลัวจะเป็นโรคร้ายแรง เช่น โรคหัวใจ ซึ่งช่วงแรกแพทย์มักจะตรวจไม่พบ และบอกว่าไม่เป็นอะไร
แต่ผู้เป็นโรคแพนิคมักจะไม่เชื่อ มักไปตรวจหลายที่ หลายๆครั้ง เพื่อยืนยันให้แน่ใจ

4) เริ่มกลัวและหลีกเลี่ยงต่อสถานที่หรือสถานการณ์ซึ่งผู้ป่วยรู้สึกว่าอาจทำให้เกิดอาการแพนิค เช่น ห้างสรรพสินค้า ตลาด หรือการขับรถ

5) มีอาการแพนิคมากขึ้นจนไม่กล้าไปไหนคนเดียว เพราะกลัวว่าเกิดอาการแล้วจะไม่มีใครช่วยทัน

6) ระยะเกิดอารมณ์เศร้า อาจถึงขั้นโรคซึมเศร้า เป็นผลจากมีอาการแพนิคมานาน บางครั้งอาจถึงขั้นคิดฆ่าตัวตาย

5 อุปนิสัยนำไปสู่การป่วยเป็นโรคแพนิค

คุณมีนิสัยดังต่อไปนี้หรือไม่..?

นิสัยของคนเราเป็นตัวบอกให้ทราบในหลายๆอย่าง เช่น การทำงานของสมอง วิธีคิด ระบบประสาท สภาพสังคมและครอบครัวที่เราได้พบเจอ แม้แต่ลักษณะที่ถ่ายทอดมาทางพันธุกรรม จากสถิติได้รวบรวม 5 นิสัยหรือ พฤติกรรมที่เป็นแรงกระตุ้นให้เกิดอาการแพนิค คือ

1) เป็นคนที่มีนิสัยจริงจังกับชีวิตมาก

2) เครียดและกังวลไปกับทุกเรื่อง

3) ความคาดหวังกับอะไรซักอย่างมากจนเกินไป

4) ย้ำคิดย้ำทำ

5) ชอบคิดลบ

ถ้าคุณมีนิสัยใน 5 ข้อนี้ แสดงว่าคุณมีความเสี่ยงเป็นโรคแพนิค หรือคุณกำลังเป็นอยู่ก็ได้ เพราะคุณอาจจะมีพันธุกรรม หรืออยู่ในสิ่งแวดล้อมที่ไม่ดีหรือ ระบบสารสื่อประสาทของคุณกำลังทำงานผิดปกติ

วิธีแก้ไขคือ ต้องหากิจกรรมที่ช่วยผ่อนคลายสมอง ผ่อนคลายจิตใจ มีสติให้มากที่สุด ไม่คิดลบ ไม่เครียด ปล่อยวางกับปัญหา อะไรจะเกิดก็ให้มันเกิด อย่าคาด หวังกับอนาคตมากเกินไป ไม่คิดถึงความผิดพลาดในอดีต ให้อยู่กับปัจจุบันเป็นสำคัญ คิดว่าถ้าเราทำวันนี้ให้ดี ให้เต็มที่ ให้มีความสุข อนาคตข้างหน้าก็ต้องดีแน่นอน ออกกำลังกาย สวดมนต์ นั่งสมาธิบ้าง

เทคนิคการหายใจเพื่อบรรเทาอาการแพนิค..

คนที่เป็นโรคแพนิคคงรู้ดีอยู่แล้วว่าเวลามีอาการแพนิค (panic attack) มันทรมานแค่ไหน วันนี้ผมเลยมีเทคนิคดีๆเกี่ยวกับการหายใจมาฝากเพื่อนๆเวลามีอาการแพนิคครับ เผื่อเวลาที่เริ่มมีอาการแล้วคิดอะไรไม่ออกก็ลองนำมาใช้กันดูนะครับ

หายใจเข้าเป็นเวลา 4 วินาที (หรือนับ 1 ถึง 4 ก็ได้ครับ)
กลั้นหายใจเป็นเวลา 7 วินาที
หายใจออกเป็นเวลา 8 วินาที
ทำซ้ำ 2-3 ครั้ง

เทคนิคนี้ได้รับการพิสูจน์แล้วว่าสามารถใช้ได้ผลจริง เพราะการหายใจแบบนี้ทำให้ระบบประสาทอัตโนมัติของเรา (autonomic nervous system) เปลี่ยนสถานะการทำงานจากsympathetic ( เป็นระบบประสาทที่มักใช้ในผู้ที่ใช้พลังงานทันทีทันใด หรือในขณะตื่นเต้น สู้รบ หรือป่วยไข้ ทำให้ม่านตาขยาย หัวใจเต้นเร็ว หลอดลมขยายตัว ความดันเลิอดสูงขึ้น เหงื่อออกมาก อุณหภูมิร่างกายเพิ่มมากขึ้น ) ไปสู่ parasympathetic ( ระบบประสาทอัตโนมัติ ทำให้หัวใจเต้นช้าลง ช่วยให้การเคลื่อนไหวของทางเดินอาหารเพิ่มมากขึ้น ม่านตาหดลง หลอดลมหดตัว ความดันโลหิตต่ำลง เหงื่อออกน้อยลง อุณหภูมิร่างกายลดลง )

ถ้ามีโรคแพนิคจะดูแลตนเองอย่างไร?

ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ คนไข้อาจไม่กล้าทำ เพราะคิดว่าจะยิ่งทำให้ใจสั่นเวลาเหนื่อย

แต่ที่จริงแล้วการออกกำลังกลับทำให้ระบบหัวใจ และปอดทำงานสมดุลขึ้น

พักผ่อนอย่างเพียงพอและมีสุขลักษณะการนอนที่ดี หากอดนอนโรคจะกำเริบง่าย

งดใช้คาเฟอีน (ชา กาแฟ เครื่องดื่มชูกำลัง) สุรา และสารเสพติด เพราะอาจมีฤทธิ์กระตุ้นให้เกิดแพนิค

การผึกการผ่อนคลายด้วยวิธีเหล่านี้ ต้องฝึกอย่างสม่ำเสมอและใช้เวลาอย่างน้อยครั้งละ 15-20 นาที

การฝึกหายใจเข้าออกช้า ๆ

การฝึกสมาธิ หรือเดินจงกรม

การฝึกจินตนาการเพื่อการผ่อนคลาย โดยอาจใช้ฟังเพลงช่วย

การผึกโยคะ ไทเก็ก หรือการออกกำลังที่ประสานร่างกายและจิตใจ

การได้ปรึกษาหรือระบายปัญหากับผู้ที่ตนไว้ใจหรือศรัทธา หรือใช้บริการจากผู้เชี่ยวชาญทางสุขภาพจิต

การจัดการกับความเครียดด้วยวิธีที่เหมาะสม เช่นศึกษาธรรมะ หรือทำงานอดิเรกที่ผ่อนคลาย

ปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ยา และแจ้งให้แพทย์ทราบเมื่อมีอาการเกิดขึ้นหลังจากใช้ยา

เวลาเป็นแพนิค อย่าเพิ่งตกใจ อย่าคิดต่อเนื่องไปว่าจะป่วยหนักหรือจะหัวใจวายตาย เพราะจะยิ่งทำให้เครียดและ ยิ่งเป็นมากขึ้น ให้นั่งพักและรออาการสงบไป ซึ่งจะหายไปเองเหมือนครั้งก่อนๆที่เคยเป็น หรือรับประทานยาที่แพทย์ให้ไว้ใช้เวลาที่เกิดอาการแล้วพักสักครู่รอยาออกฤทธิ์ ขอให้มั่นใจว่าไม่เคยมีใครตายจากโรคแพนิค มีแต่คนที่เป็นแล้วคิดมากจนไม่มีความสุข เลยไม่หายและยิ่งเป็นบ่อยๆ

แนวทางการรักษานอกจากนี้ ผมขอแนะนำการแพทย์ทางเลือกกับสมุนไพรไทยของคุณหมอเส็งครับ

การดูแลด้วยสมุนไพร

คุณหมอเส็งได้แนะนำผลิตภัณฑ์สมุนไพร คือ