ภาวะความดันในหลอดเลือดแดง สูงอย่างต่อเนื่องตั้งแต่ 140/90 มม.ปรอท ขึ้นไป โดยวัดขณะนั่งพัก 5 - 10 นาที โดยไม่ได้สูบบุหรี่หรือดื่มแอลกอฮอล์และวัดได้ค่าสูงตั้งแต่ 2 ครั้งขึ้นไป ในเวลาอย่างน้อย 2 สัปดาห์ แบ่งระดับความรุนแรงของความดันโลหิตสูงได้ดังนี้
สาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ
1. ความดันโลหิตสูงชนิดปฐมภูมิ ที่เกิดขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุที่ชัดเจน พบได้มากกว่าร้อยละ 90 ในคนที่อายุ 40 ปีขึ้นไป โดยมีปัจจัยเสี่ยงดังนี้- พันธุกรรม มีประวัติครอบครัวเป็นความดันโลหิตสูง
- โรคอ้วน โดยเฉพาะผู้ที่อ้วนลงพุง
- บริโภคอาหารรสเค็มหรือเกลือโซเดียมมาก
- ขาดการออกกำลังกาย
- มีความเครียดสูงและเรื้อรัง
- ร่างกายมีความไวต่อการสะสมเกลือและโซเดียม
- ดื่มแอลกอฮอล์และกาแฟมากเกินไป
สาเหตุของความดันโลหิตสูง ที่พบได้บ่อยคือ
- โรคไต ผู้ป่วยที่มีหลอดแดงที่ไปเลี้ยงไตตีบทั้งสองข้างมักจะมีความดันโลหิตสูง
- เนื้องอกที่ต่อมหมวกไตพบได้สองชนิดคือชนิดที่สร้างฮอร์โมน hormone aldosterone ผู้ป่วยกลุ่มนี้จะมีความดันโลหิตสูงร่วมกับเกลือแร่โปแตสเซียมในเลือดต่ำ อีกชนิดหนึ่งได้แก่เนื้องอกที่สร้างฮอร์โมน catecholamines เรียกว่าโรค Pheochromocytoma ผู้ป่วยจะมีความดันโลหิตสูงร่วมกับใจสั่น
- โรคหลอดเลือดแดงใหญ่ตีบ Coarctation of the aorta พบได้น้อยเกิดจากหลอดเลือดแดงใหญ่ตีบบางส่วนทำให้เกิดความดันโลหิตสูง
- ยาคุมกำเนิด
- ยาโคเคน ยาบ้า
- โรคของต่อมไร้ท่อ
- นอนกรน
- และหยุดหายใจเฉียบพลัน
- จากการตั้งครรภ์เป็นพิษ
ในผู้สูงอายุส่วนใหญ่จะเป็นโรคความดันโลหิตสูงเฉพาะค่าบน เนื่องจากมีภาวะหลอดเลือดแดงแข็งและตีบ
ความดันโลหิตสูงมีอาการอย่างไร..? อาการของโรคความดันโลหิตสูง คือ
1. ผู้ป่วยระยะแรก ส่วนใหญ่จะไม่มีอาการแสดง มีเพียงส่วนน้อยที่มีอาการ คือ- ปวดมึนท้ายทอย
- ตึงที่ต้นคอ
- ปวดศรีษะ
- อ่อนเพลีย
- เหนื่อยง่าย
- ใจสั่น
- มือเท้าชา
- ตามัว
- อัมพาต
- หรือเสียชีวิตเฉียบพลัน
การวินิจฉัยความดันโลหิตสูง
สิ่งที่สำคัญของการวินิจฉัยโรคความดันโลหิตสูง คือต้องบอกให้ได้ว่าเป็นโรคหรือไม่ ความรุนแรงของโรคความดันโลหิตเป็นอย่างไร นอกจากนั้นจะต้องตรวจหาสาเหตุของโรคความดันโลหิตสูง ตรวจอวัยวะต่างๆว่าได้ผลกระทบจากโรคความดันโลหิต และตรวจว่ามีโรคแทรกซ้อนจากความดันหรือยังภาวะแทรกซ้อนของโรคความดันโลหิตสูง
1. หัวใจ เกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจหนา หัวใจวายหรือมีหลอดเลือดหัวใจตีบ ทำให้กล้ามเนื้อหัวใจตายเฉียบพลันและมีอาการเจ็บหน้าอกรุนแรง2. สมอง เกิดภาวะหลอดเลือดสมองตีบตันหรือแตกทำให้เป็นอัมพาต และถ้าเกิดในตำแหน่งสำคัญอาจเสียชีวิตรวดเร็ว ความดันที่สูงรุนแรงเฉียบพลันจะทำให้สมองบวม ปวดศรีษะ และซึมลงจนไม่รู้สึกตัว
3. ไต จากมีเลือดไปเลี้ยงไม่พอเกิดภาวะไข่ขาวรั่วออกทางปัสสาวะ ไตวายเรื้อรังหรือเฉียบพลัน ซึ่งจะทำให้ความดันยิ่งสูงมากขึ้น
4. ตา หลอดเลือดแดงในตาแตกและมีเลือดออกทำให้ประสาทตาเสื่อมและอาจตามัวลง
5. หลอดเลือดแดงใหญ่ เกิดการโป่งพองและหรือฉีกขาดของผนังหลอดเลือดจะมีอาการเจ็บหน้าอก ถ้ารุนแรงอาจเสียชีวิต
9 วิธีควบคุมความดัน ต้นตอของโรคร้าย
1) ควบคุมน้ำหนัก รักษาน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ
2) กินอาหารที่มีประโยชน์ กินอาหารครบ 5 หมู่ และไม่รับประทานอาหารที่มีโคเรสเตอรอลมาก
3) ออกกำลังกาย ออกกำลังกาย 30 ถึง 60 นาที ต่อวัน อย่างน้อยสัปดาห์ละ 3 ถึง 4 ครั้ง
4) ไม่ดื่มหนัก การดื่มแอลกอฮอล์ ทำให้ความดันเลือดเพิ่มขึ้น
5) เลี่ยงกินเค็ม ลออาหารสำเร็จรูป ลดเติมเกลือ ซอส จะช่วย ลดความดันเลือดลง
6) ลดคาเฟอีน คาเฟอีน ทำให้ความดันสูงขึ้น
7) ไม่สูบบุหรี่ สูบบุหรี่ 1 ครั้งทำให้ความดันเลือดเพิ่มขึ้น 10 มม.ปรอท
8) ลดความเครียด
9) ตรวจร่างกายและเช็คความดันอยู่เสมอ
การรักษาโรคความดันโลหิตสูง
การรักษาโรคความดันโลหิตสูงแบ่งได้เป็น การรักษาที่ไม่ใช้ยาได้แก่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และการรักษาด้วยยา นอกจากนั้นจะต้องรักษาโรคแทรกซ้อน และการป้องกันโรคแทรกซ้อนที่จะเกิดการรักษาโดยไม่ใช้ยา การปรับเปลี่ยนพฤติกรรม
- การรับประทานอาหารสุขภาพ : อาหารการเลือกรับประทานอาหารเพื่อลดความดันโลหิตเรียก DASH Diet ซึ่งจะลดเค็มลดไขมันอิ่มตัว เพิ่มธัญพืช ซึ่งสามารถลดความดันโลหิตทั้งตัวบนและตัวล่าง แต่การเลือกรับประทานอาหารสุขภาพทั่วๆไปจะทำให้สุขภาพโดยรวมดีขึ้น
- ลดเค็ม : เกลือร่างกายเราขับเกลือออกทางปัสสาวะและเหงื่อ ผู้ที่รับประทานอาหารเค็มทำให้เกิดความดันโลหิตสูง เกิดโรคไต การลดเล็มจะช่วยลดความดันโลหิต
- รักษาน้ำหนักให้ปรกติ : ผลไม้คนที่อ้วนจะมีดัชนีมวลกายมากกว่า 25 คนอ้วนลงพุงจะมีรอบเอวมากกว่า 90 และ80 ซมในชายและหญิง คนอ้วน จะเสี่ยงต่อการเกิดโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน การลดน้ำหนักจะลดความเสี่ยงในการเกิดโรคดังกล่าว
- ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ : ออกกำลังการออกกำลังกายจะทำให้ร่างกายใช้พลังงาน ลดความดื้อต่ออินซูลิน หัวใจแข็งแรง การออกกำลังกายจะลดการเกิดโรคเบาหวาน ลดการเกิดโรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง เรียนรู้วิธีออกกำลังที่ถูกต้อง
- ลดการดื่มสุรา : สุราการดื่มสุรามากไปจะเกิดโรคตับ และความดัน และจะเพิ่มความเสี่ยงการเกิดโรคหลอดเลือดสมอง การดื่มสุราแต่พอควรจะลดอัตราการเสียชีวิต
- หยุดการสูบบุหรี่ : บุหรี่โรคความดันจะทำให้หลอดเลือดตีบ บุหรี่จะทำให้เกิดโรคหลอดเลือดตีบมากขึ้น การลดบุหรี่จะลดการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือดสมอง
การรักษาด้วยยาสมุนไพร
คุณหมอเส็งได้แนะนำผลิตภัณฑ์สมุนไพร คือ
- สตาร์ไลฟ์ 111 ครั้งละ 30 cc. (เช้า-เย็น)
- ยาหอมน้ำแก้ลม ครั้งละ 50 cc. (เช้า-เย็น)
- ยาบรรเทาอาการปวดเมื่อย ครั้งละ 50 cc. (เช้า-เย็น)
*ให้ทานคู่กับยาที่โรงพยาบาลจ่ายให้ อาการจะค่อยๆดีขึ้น จนหมอลดยาให้เอง*
